De Amsterdamse fotograaf Erik Klein Wolterink (1965) vereeuwigde voor zijn project ‘Keukens van Amsterdam’ verschillende keukens en de inhoud van de kastjes in zijn stad. Wat hem nog het meest bijstaat is de grote hoeveelheid spullen die iedereen gebruikt. Ook de vele onderlinge overeenkomsten en de beïnvloeding van diverse culturen op elkaar. ‘Veel van mijn vooroordelen werden ontkracht,’ vertelt Klein Wolterink aan Zestz. ‘Ik trof appeltaartmix en zoete sojasaus in een Turkse keuken aan, zuurkool in een Surinaamse keuken en spaarzaamheid in een Oud-Zuid-villa. Ik kwam zelfs ergens FrisianFlag – Friese Vlag – koffiemelk tegen.’
Keukenkastjes openen
Voor zijn foto’s opende Klein Wolterink laden, (koel)kasten en ovendeuren en demonteerde de deurtjes van de gootsteenkastjes. Ieder onderdeel van de keuken legde hij apart vast; later monteerde hij de opnamen tot één geheel. Elf keukencollages, waarvan een op ware grootte (4,20 x 2,45 meter), zijn vanaf 21 oktober te zien in het Stadsarchief Amsterdam. ‘Eind 2007 plaatste het Stadsarchief een oproep om plannen in te dienen om de stad fotografisch te documenteren,’ vertelt Klein Wolterink. ‘Daar heb ik me op ingeschreven. Men vond het project ‘Keukens van Amsterdam’ een fantastisch idee en heeft me financieel ondersteund.’
Het fotograferen van de alledaagse leefomgeving en het monteren van de beelden had hij al toegepast tijdens zijn opleiding aan de kunstacademie. Deze opleiding volgde hij pas op latere leeftijd, nadat hij als toenmalig milieukundig ingenieur het roer had omgegooid. Zijn motto: ‘Pas als het gefotografeerd is, ga je het gewone beter zien. Het is zo alledaags, dichtbij en toch altijd vol geheimen,’ aldus de fotograaf.
Bellen, bellen, bellen…
Het vinden van adressen waar hij kon fotograferen was nog het moeilijkste. ‘Nadat ik de diverse culturen in Amsterdam in kaart had gebracht, klom ik in de telefoon. Bellen met culturele organisaties, gemeentelijke instellingen, vrienden, kennissen… Regelmatig kwam ik bij mensen die slecht Nederlands spraken, geen affiniteit hadden met fotografie en absoluut niet begrepen waarom zij hun privé-domein aan mij zouden laten zien. Laat staan dat ik het mocht fotograferen…’
Schone studentenkeuken
Trof Klein Wolterink bij elke fotoshoot een opgeruimde keuken aan? De fotograaf lacht. ‘Ik wilde niet dat men speciaal voor mij ging opruimen. De kastjes moesten eruitzien zoals ze dat altijd hadden gedaan. Vooraf vertelde ik dat ik bij het eerste bezoek niet kwam fotograferen, en ik vertelde ook niet dat ik in de kastjes zou gaan kijken.’
De meesten hielden zich aan het verzoek. ‘Ook de studentes van een Amsterdamse studentenhuis. Ze vertelden me dat ze de afwas meestal direct na het eten deden. Nu hadden ze die op mijn aandringen niet weggewerkt.’ Niet dat het veel uitmaakte, want de rest van de studentenkeuken was buitengewoon schoon. Daarmee zag Klein Wolterinks alweer een vooroordeel teniet worden gedaan.
De tentoonstelling ‘Keukens van Amsterdam’ in het Stadsarchief Amsterdam duurt van 21 oktober tot 4 december. Ter gelegenheid van de tentoonstelling verschijnt bij Publisher Fw: en Galerie Bart het boek van Klein Wolterink: Kitchen Portraits, met een inleiding van culinair auteur Linda Roodenburg.
Op 20 november is er een canongesprek van Erik Klein Wolterink met Linda Roodenburg en Nienke Denekamp.
Foto’s: Ghanees-Amsterdamse keuken, 2009 en Nederlands-Amsterdamse keuken, 2008 © Erik Klein Wolterink
© Zestz / Ronald de Nijs 2011
