Foodtrendwatcher Marjan Ippel voedt Zestz met nieuw foodlingo. Deze week: knoflooklanden.
De Volkskrant kopte er deze week mee zónder de tot dan toe gebruikelijke aanhalingstekens: knoflooklanden. NRC-eetschrijver Janneke Vreugdenhil vroeg zich daarop al twitterend af of deze benaming voor Spanje, Portugal en Griekenland nu het officiële equivalent van ‘bananenrepubliek’ was geworden. ‘En toch vind ik je-bent-wat-je-eet-generalisaties denigrerend. Spaghettivreter, Kaaskop, Knoflookland, Pinda, Rijstvreter, Bratwurst,’ vervolgde ze in een latere tweet. En inderdaad, het vernoemen van buur- of vijandige volkeren naar wat ze eten is al sinds mensenheugenis een poging om hen te ridiculiseren. Net als de gewoonte om etenswaren naar hen of hun volkssymbool te vernoemen. Als om ze onschadelijk te maken door ze symbolisch op te eten. Een mooi voorbeeld hiervan is de uit Wenen afkomstige croissant, het broodje dat in vorm en naam rechtstreeks verwijst naar het symbool van de zeventiende-eeuwse Ottomaanse vijand, de halve maan. Hoewel het verhaal gaat dat het broodje juist pas ontstond in vreugdevolle reactie op het verdrijven in 1683 van de Ottomanen. En daarmee dus eerder een Weense culinaire natrap zou zijn.
Volgens de website Taalbank.nl is ‘knoflookgordel’ in de omgangstaal vrij nieuw. ‘Maar in het financiële jargon is het al veel langer bekend. Zo dook de term in 1996 al eens op in een NRC-bericht: “Spanje profiteert van de groeiende belangstelling van buitenlandse beleggers voor de ‘knoflook-gordel’ (Portugal, Spanje en Italië)” (NRC, 26-4-1996). Naast knoflookgordel worden ook woorden als knoflookland en knoflookeconomie aangetroffen. En niet alleen in het Nederlands kennen we deze metafoor, ook in het Engels is hij bekend. In het zogeheten Finglish (het ‘financiële Engels’) is bijvoorbeeld de term Garlic Belt te vinden ter aanduiding van Spanje, Portugal en Italië. En ja, Griekenland is ook lid van de EU en ook daar wordt veel knoflook gegeten, dus dat land mag best aan het rijtje knoflooklanden worden toegevoegd,’ besluit Taalbank.nl.
Knoflook is in dit geval wel een heel adequaat gekozen symbool. Men had ook voor olijfolie of sardientjes kunnen opteren. Beide etenswaren prijken minstens zo vaak op de eettafel van de bewuste economisch ondermaatse landen. Maar enkel het eten van knoflook heeft die nare bijwerking dat je hele omgeving daarvan hinder ondervindt. Waardoor je jezelf buiten die gemeenschap plaatst. De Europese Gemeenschap (oftewel: Unie) in dit geval – de wensdroom van veel ‘knoflooklanden’-schelders.
Dat het vernoemen naar volkseten niet altijd negatief bedoeld is, of in ieder geval klinkt, bewijst de volgende tweet van haringkop (Vlaardinger) Vreugdenhil: ‘Ok, sommige je-bent-wat-je-eet-generalisaties zijn toch wel lief: Kiekefretter (inw. Brussel), Alfacinha (Lissabon) Mangiafagioli (Toscane)’.
Foto: CarbonNYC
© Zestz / Marjan Ippel 2010
Powered by: Talkin’ Food, je personal foodtrendshopper
