Een bericht op Twitter bracht ons op het idee. Culinair journalist Janneke Vreugdenhil tweette dat een recept voor boterkoek haar kookboek Comfort Food (2011) het op het nippertje niet had gered. Dat maakte nieuwsgierig naar andere recepten die om een of andere reden in culinaire uitgaven gesneuveld waren. (En nee, niet omdat ze niet lekker zouden zijn.) Daarmee was een nieuwe rubriek op Zestz geboren: Kill your darlings. Oftewel: welke recepten hebben een kookboek niet gehaald? Vreugdenhil bijt, vanzelfsprekend, het spits af.

Een goed kookboek, wat is dat eigenlijk? Janneke Vreugdenhil heeft er een duidelijke mening over. ‘Het is geen willekeurige verzameling recepten, maar een compositie. Net als bij een muziekstuk is het de kunst om alle elementen op de juiste plek te laten vallen, zodat ze een verbinding met elkaar aangaan. Noem het harmonie.’

Nu zorgde het thema ‘comfort food’ wel voor problemen. ‘Juist omdat comfort food zo individueel bepaald is, is het een enorm brede kapstok. Eigenlijk kan het alles zijn,’ aldus Vreugdenhil. En omdat iedereen er iets anders onder verstaat, maakte ze een eigen lijst van de ‘allerallercomfortabelste gerechten’. Dat waren er veel meer dan de 124 die in het boek zijn beland. Schrappen dus.

Maar een kookboek moet in balans zijn. De auteur sloeg aan het tellen: hoeveel kip zit er bijvoorbeeld in, hoeveel vegetarische gerechten? En hoeveel soep, stoof, zoet, Aziatisch, Italiaans? ‘Op het laatst had ik nog plaats voor twee gerechten en nog zeker tien dingen op m’n lijstje staan. Jammer voor de BLT, pom, rendang, linzen met worstjes en de rest.’

Ook de boterkoek is gesneuveld. Er stond al genoeg zoetigheid en gebak in het manuscript, verklaart Vreugdenhil haar beslissing. Bovendien was het niet haar eigen creatie, maar die van een vriend. En ook het aantal opgenomen recepten van mensen die ze bewondert, moest in balans zijn. ‘Niet te veel, anders voelde het niet meer als mijn boek.’

Onderstaand recept heeft Janneke Vreugdenhils Comfort Food (Uitgeverij Nieuw Amsterdam, @ 24,95) nipt niet gehaald:

Recept Boterkoek

Ik ken M al 25 jaar, en mijn hele leven heb ik geen grotere zoetekauw ontmoet dan zij. Appeltaart, chocoladetaart, cake, ze bakt en eet het zeker drie keer in de week. Om een of andere reden zat boterkoek niet in haar systeem. Tot ze afgelopen winter een stuk voorgezet kreeg door haar buurvrouw. ‘Dat is lekker,’ dacht M, ‘dat wil ik thuis ook maken.’ Ze kocht een boterkoekmix en bakte iets dat zo muf smaakte dat het regelrecht in de vuilnisbak verdween.

‘Wie gebruikt er dan ook zo’n kant- en klaar pak?’, sprak haar man R. ‘Wedden dat ik het beter kan?’ En zo gezegd zo gedaan. Schijnbaar moeiteloos en zonder ook maar één kookboek te consulteren toverde R een werkelijk volmaakte boterkoek uit de oven. Niet te vast maar ook niet kruimelig, smedig en met een glanzend goudblond vernisje.

M liet R’s boterkoek proeven aan de buurvrouw. Die had nog nooit zo’n heerlijke boterkoek geproefd en schaamde zich in retrospectief voor het middelmatige baksel dat ze M eerder had voorgezet. ‘Mag ik het recept?’ vroeg ze besmuikt, ‘Dan ga ik het ook proberen.’

Ik ben er niet bij geweest, maar heb me laten vertellen dat hier drie weken van dagelijks boterkoekbakken op zijn gevolgd. De buurvrouw bakte er één, en liet hem keuren door M en R. Lekker, maar niet zo lekker als die van R. Daarop bakte M er één, en liet hem op haar beurt keuren door R en de buurvrouw. Dito resultaat, en zo ging het maar door.

Omdat de boterkoeken van M en de buurvrouw maar niet hetzelfde perfectieniveau wilden bereiken als de boterkoek van R, bleef ook hij boterkoeken bakken, als om te bewijzen dat het in het geheel niet moeilijk is. Uiteindelijk hebben de dames het opgegeven. R bakt sindsdien alle boterkoeken voor de hele straat.

250 gram gesmolten roomboter

250 gram witte basterdsuiker

250 gram bloem

2 eieren

verder: een boterkoekvorm, ingevet met boter

Verwarm de oven op 175 graden. Laat de boter rustig smelten in een pannetje. Meng de suiker en bloem in een kom. Voeg de gesmolten boter toe en mix met een elektrische mixer door elkaar. Voeg 1 ei toe en blijf 5 minuten mixen tot een gladde, maar wat slappe, plakkerige deegbal ontstaat. Stort het deeg in de vorm en strijk glad. Klop het tweede ei los en bestrijk het deeg er lichtjes (!) mee. Bak in 25 – 30 minuten gaar en goudblond. Het is belangrijk om de boterkoek volledig te laten afkoelen voor je hem aansnijdt, anders is-ie te zacht.

© Zestz / Ronald de Nijs/Janneke Vreugdenhil 2012