Zojuist is de ‘Culinaire almanak’ uitgekomen. Culinair specialist Will Jansen proefde zo’n zevenhonderd producten uit de supermarkt en deelt weinig complimenten uit.
‘Wie zich voor zijn dagelijkse maaltijden beperkt tot de supermarkten, heeft een probleem,’ schrijft samensteller Will Jansen (uitgever en hoofdredacteur van het culinaire tijdschrift Bouillon). ‘Je zult in de proefrapporten in deze almanak stuitend vaak lezen dat bepaalde producten geen feest zijn om te eten en soms heel vies, heel soms bedorven.’
Daarmee heeft de samensteller niets te veel gezegd. Neem bijvoorbeeld mozzarella. Jansen proefde negen soorten, maar slechts één kon de toets der kritiek doorstaan: Compana Buffala mozzarella. De rest was smakeloos en taai.
Ook testte Jansen andere culinaire kazen, geraspte kaas, bouillons en fonds, olijfolie, azijnen en aceto’s, mosterd en dressings. Maar ook bijzondere groenteconserven, tomaten in blokjes, gepureerd en zongedroogd, en vis uit blik. Helaas, meer producten behandelt Jansen niet. Maar je zou graag ook willen lezen over pasta’s, rijst en ga zomaar door.
Hoe kwamen die proeverijen tot stand? ‘Ga niet op zoek naar laboratoriumrapporten, want die zijn er niet.’ Prijsvergelijkingen zijn er evenmin – te lastig vanwege de continue prijzenoorlog. De lezer moet vertrouwen op de getrainde smaakpupillen van Will Jansen, ‘ruim twaalf jaar culinair journalist’, wiens slokdarm ‘het eten van meer dan 220 Michelinsterren heeft mogen doorslikken’. Zelfverzekerd schrijft Jansen: ‘Ik weet waar ik naar moet proeven’. Daarbij kreeg hij hulp van zijn voor kok studerende zoon Boye en van kok Marianne Rosenberg.
We denken dat we in de Nederlandse supermarkten een grote keuze aan producten hebben, het tegendeel is waar. Wie wel eens in Carrefour (onder meer Spanje, België en Frankrijk) heeft geshopt, is vier (!) keer zoveel producten tegengekomen. Ook belangrijk: je ziet in buitenlandse supermarkten minder producten van grote producenten als Unilever, en veel meer van regionale, vaak ambachtelijke producenten. Plus: geld is bij Nederlanders vaak de sleutel, we zijn een zuinig volk als het om eten gaat. Daarmee laat de uitslag van Jansens onderzoek naar producten van Nederlandse supermarkten zich raden: de samensteller kan maar weinig complimenten uitdelen.
Terug naar de kazen: geraspte kaas eten we altijd gesmolten. Dat is maar goed ook. Anders zou je proeven dat er zoveel korst in zit. Het advies: koop een goed stuk kaas en rasp het zelf. Dat advies zal de lezer nog meerdere keren tegenkomen. Bouillon: maak hem zelf; dressing: zo simpel zelf samen te stellen… Het boekje bevat nog vele andere (keuken)tips en handige weetjes. Ze zijn te vinden tussen de Consumentenbond-achtige besprekingen van de supermarktproducten.
Wie dit boekje heeft gelezen, zal – als hij of zij het al niet weet - met andere ogen door de supermarkt lopen. En (hopelijk) kiezen voor meer lokale en eerlijke, op kleine schaal geproduceerde en vooral smakelijker producten.
Tot slot nog iets over het lovenswaardige onderzoek van Will Jansen. Het zou een vervolg moeten krijgen, maar dan op een veel grotere schaal. Dat vervolgonderzoek zou kunnen plaatsvinden via internet, waarbij het grote publiek zijn stem kan uitbrengen. Geen gemakkelijke opgave, maar daarmee zouden consumenten meer een vuist kunnen maken naar de producenten en supermarkten. En wie de ‘Culinaire almanak’ heeft doorgebladerd, weet dat dat nodig is.

‘Culinaire Almanak - Kies de beste producten uit de supermarkt’. Will Jansen. Uitgeverij het Spectrum. ISBN 90 274 2402 0. € 12,50