Ook in 2011 werden nieuwe culinaire begrippen aan de Nederlandse taal toegevoegd. Van ‘bonenestafette’ (een duurzaamheidsactie rond 40 dagen bonen eten) tot ‘sluipsuiker’ (onvermoede hoeveelheden suiker in fabriekseten).
Zestz’ huisfoodtrendwatcher Marjan Ippel verklaart wekelijks zo’n trendwoord, het zogeheten foodlingo. Voor het derde achtereenvolgende jaar verkoos zij samen met Zestz-hoofdredacteur Ronald de Nijs welk nieuw foodlingo het best de tijdgeest verwoordt en welk een faux pas maakt. Zij kregen hulp van gastjurylid, culinair journalist Jacques Hermus. Unaniem koos de jury voor ‘zelfworster’ als foodlingo van 2011. Marjan Ippel: ‘2011 is het jaar van eetrevoluties (punkfood), van Do It Yourself (DIY) en van worst. ‘Zelfworster’ vat dan ook in zijn eentje het hele eetjaar adequaat samen.’

Zelfworster
Was 2010 het jaar van slow coffee (uitgeroepen tot Foodlingo 2010), 2011 kan zonder meer het jaar van de worst worden genoemd. Specifieker: van de zelfgeworste worst. De worst die door een privépersoon op ambachtelijke wijze thuis wordt gedraaid. Dé specialisten in het zogenaamde zelfworsten, Meneer Wateetons en Sjoerd Mulder, schreven er zelfs een handboek voor de zelfworster over, Over Worst. Nu elke DIY’er thuis aan het worsten is geslagen, is de term ‘zelfworster’ terecht Foodlingo 2011. Gastjurylid Jacques Hermus: ‘Zelden een niet-bestaand woord gezien dat zoveel associatie oproept dat het wel een bestaand woord moet zijn.’

Icefondue
Trends ontstaan niet op de tekentafel, maar op straat. En daarom komen marketingconcepten vrijwel altijd te laat. Met het sluiten in 2011 van moleculair moederrestaurant El Bulli, komt icefonduen – ijstapas maken in stikstof – als mosterd na de maaltijd. Een té bedacht concept in de categorie ‘high beer’ en ‘high wine’. En daarom binnenkort ongetwijfeld een kaskraker op vrijgezellenparty’s: icefondue, de winnaar van Fauxlingo 2011.

Publieksprijs
Dit jaar kon het publiek voor het eerst via Twitter zelf lingo nomineren en kiezen. 18 eetwoorden werden zo genomineerd, waarvan 11 als foodlingo. Uiteindelijk werd ‘aardbeienacademie’ gekozen tot publieksfoodlingo (aardbeienteler Jan Robben leert de consument aardbeien kweken). Publieksfauxlingo werd ‘H’eerlijk’ (overspannen samentrekking van heerlijk en eerlijk). Ronald de Nijs: ‘Ook “aardbeienacademie” past in de DIY-gedachte. Het resultaat van eigen aardbeienkweek is overigens heerlijk, niet “h’eerlijk”. Laten we die laatste dubbelzinnige term voorgoed bij het taalafval plaatsen.’

Naschrift
Naar nu blijkt heeft in 2007 culinair journalist Janneke Vreugdenhil al de term zelfworster in nrc.next gebruikt. Terwijl wij het woord aanvankelijk toeschreven aan Meneer Wateetons en Sjoerd Mulder, die nog altijd oprecht menen het woord zelf te hebben verzonnen. Gepassioneerd worstenmaker Paul van @KralingsKroken twitterde na Vreugdenhils reactie op de bekendmaking van het foodlingo van 2011: ‘Mijn eerste zelfworsten dateert van nog eerder. 2005. Schrééf er alleen niet over – : )’.

Dat is het mooie van taal: een woord kan jaren een sluimerend leven leiden totdat het het moment is om voor het voetlicht te treden. Zelfworster is dan ook het foodlingo van 2011.

Beeld: een ‘zelfworster’ aan het werk [foto: Rachel Tayse]

© Zestz / redactie 2011